Anatomia położnicza

Miednica składa się z 2 kości miednicznych (biodrowej, łonowej i kulszowej), kości krzyżowej oraz kości guzicznej.

Kość krzyżowa łączy się z kościami miednicznymi poprzez stawy krzyżowo-biodrowe oraz tworzy mało ruchomy staw krzyżowo-biodrowy z kością krzyżową.

Kości miednicze w przedniej części są zespolone chrząstkozrostem, zwanym spojeniem łonowym.

Przestrzeń wchodu miednicy jest ograniczona przez dwie równoległe płaszczyzny. Górna płaszczyzna wchodu biegnie przez guzki łonowe i wzgórek kości krzyżowej.

Dolna płaszczyzna wchodu biegnie przez kresę graniczną i ma kształt poprzecznie owalny.

Kresa graniczna składa się z trzech elementów: kresy łukowatej, wzgórka kości krzyżowej (promontorium) oraz grzebienia kości łonowej.

Dolne ograniczenie płaszczyzny próżni wyznaczają:

1. wewnętrzna powierzchnia spojenia łonowego
2. środek S3
3. panewka stawu biodrowego

Poniżej przestrzeni próżni znajduje się cieśń, która jest ograniczona od dołu przez płaszczyznę cieśni.

Płaszczyzna cieśni wyznaczona jest przez:

• dolny brzeg spojenia łonowego
• kolce kulszowe
• staw krzyżowo-guziczny

Przedni trójkąt miednicy tworzą: guzy kulszowe, łuk łonowy oraz wierzchołek kąta podłonowego.

Tylny trójkąt miednicy tworzą: guzy kulszowe, więzadła krzyżowo-guzowe oraz zakończenie kości guzicznej.

Miednica ma kształt podłużnie owalny.

Sprzężna wejścia, znana jako coniugata vera, to najkrótsza odległość między wewnętrzną powierzchnią spojenia łonowego a środkiem promontorium.

Sprzężna przekątna wynosi około 12-13 cm, mierzona między dolnym brzegiem spojenia łonowego a promontorium.

Aby obliczyć wymiar sprzężnej prawdziwej, od sprzężnej przekątnej należy odjąć 1,5-2 cm.

Sprzężna przekątna jest wyznaczana między dolnym brzegiem spojenia łonowego a promontorium.

Sprzężna zewnętrzna, mierzona między kolcami biodrowymi przednimi górnymi, ma kluczowe znaczenie w ocenie wymiarów miednicy i planowaniu porodu. Pomaga określić, czy miednica jest wystarczająco szeroka, aby umożliwić przejście płodu podczas porodu.

Typowe wymiary sprzężnej zewnętrznej miednicy kobiecej wynoszą około 20 cm, a odległość między kolcami biodrowymi przednimi górnymi wynosi 25-26 cm.

Wymiar międzygrzebieniowy wynosi 28-29 cm.

Wymiar międzykrętarzowy wynosi 31-32 cm.

Różnica pomiędzy wymiarami międzykolcowym a międzygrzebieniowym powinna wynosić 3 cm.

Miednica płaska charakteryzuje się różnicą wymiarów międzygrzebieniowego i międzykolcowego wynoszącą 1-1,5 cm, gdzie obie wartości są równe lub wymiar międzygrzebieniowy jest mniejszy od międzykolcowego.

Czworobok Michaelisa to umowny czworobok wyznaczany przez położników na plecach ciężarnej, w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Jego symetria lub asymetria pośrednio świadczy o budowie miednicy kostnej i jej ewentualnych wadach.

Wierzchołki czworoboku dno miednicy to:

1. Spojenie łonowe
2. Wierzchołek kości guzicznej
3. Oba guzy kulszowe

Dno miednicy jest zamknięte przez dwie płyty mięśniowe:

1. Przepona miednicy
2. Przepona moczowo-płciowa

Linia międzykulszowa dzieli dno miednicy na dwie części: okolicę moczowo-płciową i odbytową.

Przepona miednicy składa się z:

• mięśnia guzicznego,
• mięśnia dźwigacza odbytu (parzysty, trzyczęściowy mięsień dna miednicy, przedzielony przez cewkę moczową, pochwę i odbytnicę).

Funkcje przepony miednicy obejmują:

1. Stabilizację środka ścięgnistego krocza.
2. Wspomaganie funkcjonowania zwieraczy pochwy i odbytu.
3. Podtrzymywanie narządów leżących wewnątrzotrzewnowo.
4. Przeciwstawianie się obciążeniu spowodowanemu przez wzrost ciśnienia śródbrzusznego.

Mięśnie tworzące przeponę moczowo-płciową to:

• m. zwieracz cewki moczowej,
• m. poprzeczny głęboki krocza.

Od zewnątrz przeponę moczowo-płciową wzmacniają:

• m. kulszowo-jamisty,
• m. poprzeczny krocza powierzchowny,
• m. opuszkowo-gąbczasty,
• m. zwieracz odbytu zewnętrzny.

Ograniczona rozciągliwość mięśni wzmacniających dno miednicy może prowadzić do powstawania pęknięć krocza podczas porodu.

Główne części anatomii płodu to:

1. Główka
2. Bark
3. Miednica

Drobne części anatomii płodu to:

1. Kończyny
2. Pępowina

Znajomość tych obwodów jest kluczowa dla zrozumienia mechanizmów porodowych, ponieważ główka w 96% porodów stanowi część przodującą, a jej wymiary mają istotny wpływ na przebieg porodu.

Dodatkowo, na bocznych częściach czaszki znajdują się dwa drobne ciemiączka: przednio-boczne i tylno-boczne.

Wymiary główki płodu mają kluczowe znaczenie w kontekście porodu, ponieważ:

• W 96% porodów główka jest częścią przodującą.
• Stosunek wymiarów główki do wymiarów miednicy wpływa na przebieg porodu.
• Odpowiednie wymiary mogą zapobiegać komplikacjom, takim jak makrosomia, zwłaszcza w położeniu miednicowym.

Obwód miednicy płodu w położeniu miednicowym niezupełnym wynosi 27 cm, a w położeniu miednicowym zupełnym 32 cm.